سیستم های اطفاء آبی و فوم

سیستم های اطفاء آبی

اسپرینکلر:
اسپرینکلر نوعی نازل آبفشان است که در سیستم های اطفاء حریق اتوماتیک آبی استفاده می شود. این نازل در مواقع حریق هنگام فعال شدن سیستم اطفاء حریق همانند دوش آب، بر روی آتش و مواد سوختنی، تخلیه می شود. نحوه عملکرد اسپرینکلر به این ترتیب می باشد که به طور معمول در لوله های سیستم اطفاء حریق که منتهی به اسپرینکلر می باشند آب تحت فشار معین وجود دارد، در خروجی اسپرینکلرها نوعی حباب شیشه ای حساس به حرارت تعبیه شده که درجه حرارت معینی مایع رنگی درون حباب منبسط شده و باعث شکستن شیشه حباب گردیده و راه آب باز می شود و آب مانند دوش بر روی آتش ریخته می شود.
انواع اسپرینکلرها از قبیل Sidewall، Upright، Pendent، Concealed و ... با درجه حرارت های فعال سازی مختلف مانند °57، °68، °79، °93، °141 سانتیگراد (بسته به استانداردهای طراحی) و همچنین جنس های مختلف مثل برنج و کروم و روکش دار، در سایزهای 1/2" و 3/4" در حیطه محصولات این شرکت می باشند.

اسپرینکلر

- اسپرینکلرهای Upright اسپرینکلرهایی هستند که جهت نصب آنها به بالا می باشد و معمولا در پارکینگ ها و فضاهایی که نیاز به تر شدن سقف نیست از این نوع استفاده می شود.
- اسپرینکلرهای Pendent اسپرینکلرهایی هستند که به صورت آویزان و به سمت پایین نصب می شوند.
- اسپرینکلرهای Sidewall اسپرینکلرهایی هستند که در کنار یوار، بسته به محدودیت های لوله کشی و نوع کاربری فضا، نصب می شوند.
- اسپرینکلرهای پنهان (دکوری) Concealed Sprinkler مدلی از اسپرینکلر Pendent هستند که به دلیل حساسیت در بحث زیبایی در بعضی از فضاها مانند ساختمان های تجاری یا فرودگاه ها برای این که بدنه اسپرینکلر دیده نشود درون قاب مخصوص کار شده اند و سپس نصب می گردند.

اسپرینکلر

تاییدیه های محصولات به صورت Online در سایت های تاییدیه دهنده مانند WWW.UL.COM قابل بررسی می باشد.

شیر وت آلارم

شیر وت آلارم (آلارم چک ولو) Wet Alarm Check Valve:
سیستم های تر معمول ترین و مطمئن ترین نوع از سیستم های اسپرینکلر می باشند. در این سیستم ها تنها تجهیزی که قرار است به صورت عملگر واقع شود خود اپرینکلرها هستند. اسپرینکلرهای اتوماتیک سیستم تر به لوله کشی حاوی آب متصل می باشند. این شبکه لوله کشی نیز خود به یک مخزن تامین آب وصل می شود.
هنگامی که حباب اسپرینکلر در اثر افزایش دما و انبساط مایع درون آن می ترکد، اسپرینکلر اصطلاحا" باز شده و آب به سرعت شروع به تخلیه پاششی می کند.
شیرهای وت آلارم مجهز به متعلقاتی به شرح زیر می باشند:

- سوئیچ فشار (Pressure Switch) که با فعال شدن جریان آب و تغییر فشار، سیگنال الکتریکی به پنل ارسال می کند.
- مخزن کنترل و تنظیم فشار (Retard Chamber)
- زنگ هیدرولیکی (Water Motor Alarm Gong)
- تریم اصلی

آلارم چک ولو
اسپرینکلر خشک Dry Pipe System Valve:
در مناطقی که پتانسیل یخ زدگی آب وجود دارد از سیستم های تر استفاده نمی شود و به صورت جایگزین سیستم های خشک یا Dry Pipe به کار برده می شود. در سیستم های اسپرینکلر مدل خشک، تمامی شبکه لوله کشی بعد از شیر مدل خشک با هوای خشک یا نیتروژن تحت فشار مشخصی قرار داده شده است (توسط کمپرسورهای هوا، سیلندرهای نیتروژن و ...)، به محض شکسته شدن حباب یک یا چند اسپرینکلر، به علت افت فشار هوا، دریچه شیر مدل خشک باز شده تا پس از تخلیه هوای موجود در مسیر، آب با فشار بر روی آتش پاشیده شود. این سیستم ها مناسب برای محیط های در معرض یخ زدگی می باشند.
همزمان با عملیات اطفاء حریق، آلارم مکانیکی سیستم فعال شده و امکان ارتباط این سیستم به سیستم اعلام حریق و آلارم الکتریکی نیز وجود دارد.
لازم به ذکر است ر این نوع از سیستم ها جهت راه اندازی نیاز به کمپرسور می باشد.

اسپرینکلر خشک
سیستم های پیش عملگر PreAction Systems:
از انواع دیگر سیستم های اطفاء آبی می توان به سیستم پیش عملگر Pre-Action اشاره نمود. نحوه عملکرد این سیستم ها بر اساس دو عامل تحریک کننده مجزا می باشد.
در این سیستم ه آب پشت اسپرینکلرها وجود ندارد. در نوع Single InterLocked دریچه شیر توسط یک سیگنال الکتریکی یا عامل پنوماتیکی باز می شود، سپس آب در شبکه جریان پیدا کرده و به پشت اسپرینکلر می رسد، در این حالت سیستم به یک سیستم تر تبدیل شده است. حال کافی است که بر اثر وجود آتش، حباب یک یا چند اسپرینکلر بشکند تا آب تخلیه شود.

سیستم های پیش عملگر
در نوع Double InterLocked دریچه شیر هنگامی باز می شود که هر دو عامل اتفاق افتاده باشد ولی در نوع None InterLocked هر کدام از عوامل به تنهایی می توانند شیر را باز کنند. این سیستم ها معمولا در شبکه های در معرض یخ زدگی و یا در مکان های حساس استفاده می شوند. همزمان با عملیات اطفاء حریق ، آلارم مکانیکی سیستم فعال شده و امکان ارتباط این سیستم به سیستم اعلام حریق و آلارم الکتریکی نیز می باشد.

سیستم های سیلابی – دیلوج ولو Deluge Valve- Deluge Systems:
سیستم های سیلابی (Deluge Systems) جهت آبرسانی و انتقال مقادیر زیاد آب در بازه زمانی مشخص برای استفاده بخصوص در سیستم های کولینگ، آتشنشانی، اسپری آب و یا سیستم فوم در مکان های مشخص مثل مخازن، انبارها، ترانسفورمرها و آشیانه هواپیماها استفاده می شوند.
شیر اتوماتیکی که در این سیستم استفاده می شود Deluge Valve یا به اصطلاح شیر سیلابی نامیده می شود. ویژگی Deluge Valve بسته به نوع شیر تهیه شده قابلیت باز شدن ناگهانی آن با سیگنال و دستور الکتریکال و همچنین قابلیت فعالسازی نیوماتیکی و هیدرولیکی می باشد.

sprinkler fom13
Deluge Valve شیری از نوع دیافراگمی سریع فعال شونده بوده که کارکرد آن به صورت هیدرولیکی است و شامل 3 محفظه که به وسیله دیافراگم و Clapper و Seat Seal نسبت به هم ایزوله شده اند می باشد.
وقتی شیر در حالت آماده یا اصطلاحا" SET قرارداد فشار آب از طریق یک مسیر Bypass خارج از محفظه اصلی شیر و عبور از یک شیر یکطرفه کوچک ( برای جلوگیری از برگشت آب) به محفظه بالایی انتقال یافته و دیافراگم را به سمت پایین می فشارد و فشار محفظه برابر با فشار آب سیستم می شود و در نتیجه ورودی آب بسته می شود.
هنگامی که آتش توسط سیستم Detection اعلام می شود، دستور اطفاء حریق توسط سیگنال الکتریکال به شیر برقی تریم رسیده و Bypass خارجی باز شده و آب داخل محفظه بالای دیافراگم به بیرون تخلیه می شود.
در نتیجه فشار محفظه بالای دیافراگم کمتر از فشار محفظه پایینی می شود و فشار محفظه پایینی که با خط آب اصلی در ارتباط است دیافراگم و Clapper را به بالا رانده و شیر باز می شود و آب به شبکه آتشنشانی رسانده می شود (در صورت اتصال به زنگ هیدرولیکی، این زنگ نیز به صدا در می آید.)

انواع تریم ها
تریم های مورد استفاده در انواع مختلف شیرهای سیلابی در مدل های مختلفی از جمله Wet Pilot، Dry Pilot و Electrical Alarm Trim ساخته می شوند.

الف) Electric Release Trim
این سیستم که معمول ترین و پراستفاده ترین نوع دیلوج ولوها به شمار می رود به صورت الکتریکی فعال می شود بدین ترتیب که یک شیر برقی Solenoid Valve در سر راه تخلیه آب چمبر بالای دیافراگم قرار دارد و هنگام دریافت سیگنال دستور اطفاء حریق از کنترل پنل این شیر برقی باز شده و آب چمبر بالای دیافراگم را تخلیه می کند و در اثر افت فشار، آب شبکه تغذیه دیافراگم را به بالا هل داده و شیر باز می شود. همچنین یک عدد سوئیچ فشار Pressure Switch نیز برای فعال کردن آلارم الکتریکی و کلیه فرمان های موردنیاز مثل قطع کردن برق تجهیزات تحت اطفاء و ... می باشد.

ب) Dry Pilot Trim
این مدل در سیستم هایی که خط اسپرینکلر خشک بسته (با هوای فشرده درون لوله بجای آب) بیشتر برای نواحی سردسیر که امکان یخ زدگی وجود دارد استفاده می شود. این تریم به تامین هوای فشرده ( با فشار تنظیم شده در محدوده مناسب جهت عدم آسیب به لوله های تریم) نیاز دارد.
همچنین در این تریم از نوعی از فعال سازهای دیافراگمی استفاده می شود که یک طرف دیافراگم هوای فشرده خط لوله اسپرینکلر قرار دارد و طرف دیگر آبی که به محفظه بالای دیافراگم شیر سیلابی مرتبط است که هر دو طرف دارای فشار برابر می باشند. هنگامی که به دلیل شکستن یکی از اسپرینکلرها افت فشار در شبکه ایجاد می شود فشار آب پشت دیافراگم فعال ساز (Actuator) آن را باز کرده و آب محفظه بالای شیر تخلیه می شود و در نتیجه شیر باز می شود.
فشار آب پشت دیافراگم فعال ساز (Actuator) آن را باز کرده و آب محفظه بالای شیر تخلیه می شود و در نتیجه شیر باز می شود.
فشار پیشنهادی هوای فشرده تامین شده در این نوع تریم 3/5 kg.sq cm می باشد و نصب شیر یکطرفه در ورودی جریان هوای فشرده به تریم شیر سیلابی ضروری است.
در تریم سیستم خشک می توان از یک سیستم Optional نیوماتیک استفاده نمود که به وسیله آن بتوان به صورت دستی سیستم را راه اندازی کرد.

ج) Wet Pilot Trim
این سیستم جهت خطوط بسته اسپرینکلر با آب تحت فشار استفاده می شود. در این نوع تریم هر دو طرف شیر تر و پر از آب با فشار می باشد. در صورتی که هر کدام از اسپرینکلرها یا نازل ها باز شوند با توجه به افت فشاری که در یک طرف دیافراگم ایجاد می شود، فشار خط تغذیه غالب می شود و شیر باز می شود.
لازم به ذکر است که Deluge Valve ها با تریم های ترکیبی نیز تولید می شوند. مانند ترکیب تریم الکتریکال و تریم Dry.

اسپری نازل ها Spray Nozzles:
نوع دیگری از افشانک ها می باشند که در سیستم های آتشنشانی و اطفاء حریق آبی سیلابی استفاده می شوند و از جمله آنها می توان به (Open Sprinkler) یا اسپرینکلرهای باز و انواع اسپری نازل ها (Spray Nozzle) اشاره نمود.
پس از انجام محاسبات هیدرولیک جهت بدست آوردن نرخ پاشش، K-Factor و زاویه پاشش مشخص برای پروژه های مختلف تامین و نصب می شوند. اوریفیس این نازل ها باز بوده و فاقد حباب می باشند.
نحوه عملکرد آنها نیز به صورت سیلابی و فعالسازی با باز شدن شیر Deluge Valve در شبکه می باشد.
از انواع اسپری نازل ها می توان به اسپری نازل خنک سازی تانک ها (Tank Cooling Nozzles)، اسپری نازل با سرعت پاشش متوسط (Medium Velocity Spray Nozzle) و اسپری نازل با سرعت پاشش بالا (High Velocity Spray Nozzle) اشاره کرد.
از کاربردهای عمده این نوع نازل ها می توان به خنک سازی سطوح ترانس های برق (Transformer Fire Protection)، تانک ها و مخازن حاوی مواد اشتعال پذیر (Storage Tank Cooling Systems)، نوار نقاله های حمل کننده مواد اشتعال پذیر Conveyor Fire Protection و ... اشاره نمود.